We leven tegenwoordig in een wereld die nooit stilstaat. Er zijn altijd geluiden, beelden en meldingen die onze aandacht opeisen. Denk aan whatsapps (of andere berichten) die je binnenkrijgt op je telefoon, het drukke verkeer en digitale schermen die je overal om je heen ziet. Vergelijk dat eens met 500 jaar geleden. Toen bestond een 'drukke dag' misschien uit een paar gesprekken, wat honden die blaftenen een kerkklok in de verte. Tegenwoordig krijgen we in één dag misschien wel meer prikkels te verwerken dan een mens in de middeleeuwen in één jaar! Geen wonder dat we ons soms overprikkeld voelen. Daarom is het zo belangrijk om even bewust op de pauzeknop te drukken. Momenten van ontspanning en mindfulness kunnen je helpen om bewuster te zijn van je omgeving en niet continue mee te gaan met alle prikkels die je binnenkrijgt.
Onze hersenen zijn fantastisch. Ze kunnen enorm veel informatie verwerken, maar ze hebben ook grenzen. In onze drukke wereld hebben we tegenwoordig zo veel meer prikkels dan vroeger: meldingen, geluiden, beelden, multitasking en een toegenomen sociale druk. Dit is veel meer dan waar onze hersenen oorspronkelijk voor ontworpen zijn.
Als die stroom aan prikkels nooit stopt, ontstaan er problemen. Je hersenen moeten continu schakelen, wat kan zorgen voor overbelasting. Dit noemen we cognitieve overbelasting. Het is een toestand waarbij je hersenen gewoonweg te veel informatie moeten verwerken en minder goed functioneren.
De impact van al die prikkels zien we overal om ons heen. Steeds meer mensen hebben te maken met mentale en psychische klachten, zoals stress, angst, en burn-out. Uit onderzoek (CBS) blijkt dat stress inmiddels een van de grootste oorzaken is van langdurig verzuim op het werk. Ook jongeren ervaren steeds vaker prestatiedruk en sociale druk, mede door de invloed van sociale media. Het is een beeld dat al jaren laat zien dat we onze hersenen en ons lichaam onvoldoende rust geven.
Mindfulness is een woord dat zich moeilijk laat vertalen, maar als we het toch proberen is het ‘bewuste aandacht’. Het betekent dat je bewust bent van het moment zonder je mee te laten voeren in de waan van de dag. Niet meer als een automatische piloot door je dag sjezen, maar stilstaan bij wat je doet. Je maakt je hoofd op die manier wat ‘leger’, mind-empty-ness zou wat dat betreft misschien een beter woord zijn ;).
Je hoeft geen yoga expert te zijn om met bewuste aandacht te leven. Hier zijn wat eenvoudige voorbeelden:
Mindfulness kan overal, altijd. Of je nu kookt, poetst of zelfs onder de douche staat. Het gaat erom dat je even stilstaat bij wat je doet, in plaats van constant op zoek te zijn naar afleiding.
Regelmatig ontspannen is niet zomaar een luxe, het is echt belangrijk. Het verlaagt je stress, helpt je beter slapen, en geeft je meer energie. Bovendien verbetert het je concentratie en helpt het je lichaam herstellen van dagelijkse spanningen. Hier zijn nog wat manieren om bewust te ontspannen:
Wat is geen ontspanning? Alles wat te veel prikkels geeft. We denken dat streamen ontspanning is. Maar voor je hersenen is het zware kost. Je krijgt enorm veel prikkels te verwerken. En laat op de avond verstoort het blauwe licht ook nog eens je slaap!
Ontspannen kan je overal doen. De uitdaging thuis is echter dat je gewend bent aan de continue stroom van prikkels. Je probeert te ontspannen maar je gedachten dwalen toch af naar je werkmail, huishoudelijke taken of iets dat je net hebt gelezen op sociale media. Daarom kan het goed werken om even een andere omgeving op te zoeken, waar je minder vatbaar bent voor al die afleidingen. Je kan natuurlijk altijd een wandeling maken en je telefoon thuis laten. Maar mocht je een keer wat anders willen hebben we bij Van Der Toolen nog wat alternatieven:
Waarom niet beide combineren? Probeer een body scan terwijl je op de slenderbank ligt, of focus op je ademhaling op de hydrojet-bank. Tijdens het zwemmen kun je bewust letten op de beweging van je lichaam of de warmte van het water.
Ervaar je stress of een gejaagd gevoel? 2025 hoeft geen race te worden. Maak van dit jaar een periode waarin jij bewust kiest voor voldoende rust. Bij Gezondheidscentrum Van der Toolen staan we klaar om je op weg te helpen. Samen zorgen we ervoor dat je met een leeg hoofd en een ontspannen lichaam aan het nieuwe jaar begint. Ook in 2025 zijn we er voor je.
Fricke-Comellas, H., Heredia-Rizo, A. M., Casuso-Holgado, M. J., Salas-González, J., & Fernández-Seguín, L. M. (2024). Exploring the effects of Qigong, Tai Chi, and yoga on fatigue, mental health, and sleep quality in chronic fatigue and post-COVID syndromes: A systematic review with meta-analysis. Healthcare, 12(20), 2020. https://doi.org/10.3390/healthcare12202020
Fortes, P. P., dos Santos-Ribeiro, S., de Salles Andrade, J. B., Moreira-de-Oliveira, M. E., de Abreu-Cervone, F., de Faro, L. F. T., de Melo-Fadel, B. T. M., de Menezes, G. B., & Fontenelle, L. F. (2024). Mindfulness interventions and quality of life in anxiety-related disorders: A systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders. https://doi.org/10.1016/j.jad.2024.12.103
Lahart, I., Darcy, P., Gidlow, C., & Calogiuri, G. (2019). The effects of green exercise on physical and mental wellbeing: A systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(8), 1352. https://doi.org/10.3390/ijerph16081352
